دیه تصادف به چه افرادی از خانواده تعلق می‌گیرد؟

دیه، از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده‌ است یا به بازماندگان او پرداخت می‌شود. قانون دیه تصادف نیز همان قانون بیمه شخص ثالث است. طبق این قانون، به تمام افرادی که در طبقه شخص ثالث قرار دارند، دیه تصادف تعلق می‌گیرد. اما سوالی که پیش می‌آید این است که پس از فوت شخص در تصادف، دیه تصادف به چه کسانی تعلق میگیرد؟
به طور کلی زمانی که فردی، بر اثر جنایت عمدی یا غیر عمدی، فوت می کند، دیه فرد متوفی، به ولی یا اولیای دم او پرداخت می شود. در واقع، اولیای دم مجنی علیه همان وراث او هستند. بنابراین، تقسیم دیه بین اولیای دم، تابع قوانین مخصوص به خود بوده و اینگونه نیست که هریک از اولیای دم، هر میزانی را که بخواهد از دیه دریافت کند. در این مقاله قصد داریم، در رابطه با میزان دیه‌ای که به افراد خانواده متوفی تعلق می‌گیرد توضیح دهیم.

دیه تصادف به چه شخصی تعلق می‌گیرد؟

پاسخ این سوال به این بستگی دارد که فردی که در تصادف بوده زنده باشد یا فوت شده باشد.
در صورتی که فرد زنده باشد و دچار آسیب شده باشد، دیه به خودش پرداخت می‌شود. اما چناچه فوت شده باشد، اولیای دم می‌توانند پس از دریافت دیه اقدام به تقسیم قانونی بین پدر و مادر و فرزند و همسر متوفی نمایند. پس دیه تصادف مطابق قانون بین تمام اعضای خانواده تقسیم خواهد شد اما در تقسیم دیه، بستگان مادری هیچ‌گونه سهمی ندارند و باید از ردیف وراث حذف شوند.

دیه تصادف به چه صورت تقسیم می‌شود؟

در صورت فوت فردی در تصادف، دیه وی به وراث می‌رسد و براساس قوانین شرعی دیه تقسیم می‌شود. برای اینکه نحوه تقسیم دیه را متوجه شویم لازم است طبقات ارث را بشناسیم.

• طبقه اول

درجه نخست: پدر، مادر و اولاد
درجه دوم: نوادگان

• طبقه دوم

درجه نخست: پدربزرگ، مادربزرگ، برادر و خواهر
درجه دوم: اجداد پدربزرگ و مادربزرگ، اولاد برادر و خواهر

• طبقه سوم

درجه نخست: عمو، عمه، خاله و دایی
درجه دوم: اولاد عمو، عمه، خاله و دایی

لازم به ذکر است که، زن و شوهر در این طبقات جای نمی‌گیرند ولی در کنار سایر وراث بر طبق قواعد ارث، سهم خود را از دیه می‌برند. البته هر طبقه، طبقه دیگر و هر درجه، درجه دیگر را از ارث محروم می‌کند.

نحوه تقسیم دیه فرزند متاهل

اگر متوفی مرد باشد:

چنانچه فرد متوفی متاهل بوده و همسرش در قید حیات باشد، یک هشتم دیه به همسرش تعلق می‌گیرد.

در صورتی که فرد متوفی مرد متاهل باشد اما فرزند نداشته باشد، همسر متوفی یک چهارم دیه را دریافت می‌کند و مابقی دیه به پدر و مادر متوفی می‌رسد.

اگر متوفی مرد باشد و فرزند داشته باشد، ابتدا سهم همسر که یک هشتم است مشخص، سپس سهم پدر و مادر مشخص می‌شود. اگر پدر و مادر فرد متاهل متوفی در قید حیات باشند، یک ششم از دیه به پدر و یک ششم دیه به مادر متوفی تعلق خواهد گرفت. در نهایت مابقی دیه بین فرزندان او تقسیم می‌شود. طبق قانون میزان سهم فرزندان به این صورت تعیین شده است که پسر، دو برابر دختر می‎تواند ارث و دیه دریافت کند. (اگر همسر فرد متوفی باردار باشد، جنین نیز از دیه سهم خواهد برد.)

اگر متوفی زن باشد:

اگر فرد متوفی یک خانم متاهل است و فرزند دارد، یک چهارم از دیه خانم متاهل به همسر او می‌رسد.

اگر فرد متوفی یک خانم متاهل است و فرزندی ندارد، یک دوم دیه به شوهر او تعلق خواهد گرفت.

نحوه تقسیم دیه فرزند مجرد

در صورت فوت فرزند مجرد، دیه به طبق اول یعنی پدر و مادر تعلق می‌گیرد. چنانچه پدر و مادر فرزند مجرد فوت شده در قید حیات نباشند، دیه به طبقه دوم تعلق می‌گیرد. نح.ه تقسیم دیه بین پدر و مادر نیز به شکل زیر است:

مادر: یک سوم

پدر: دو سوم

چنانچه فرد فوت شده مجرد، دارای برادر و خواهر باشد و والدین وی زنده باشند، به برادر و خواهر او دیه تعلق نخواهد گرفت. ولی چنانچه والدین شخص متوفی نیز فوت کرده باشند، به خواهر و برادر متوفی مجرد دیه می‌رسد.
چنانچه پدر شخص متوفی مجرد در قید حیات باشد و مادر فوت نموده باشد، به پدر کلیه سهم دیه تعلق می‌گیرد و هیچ سهمی از دیه متوفی مجرد، برادر و خواهر ندارند.

چگونه می‌توان دیه را دریافت کرد؟

برای دریافت دیه لازم است مراحل زیر را طی کنید:

• تماس با پلیس و اورژانس و اعلام محل دقیق حادثه
• تشکیل پرونده در کلانتری
• دریافت کروکی از مامور راهنمایی و رانندگی
• تشکیل پرونده در اداره بیمه
• تکمیل مدارک لازم برای گرفتن دیه تصادف

مهلت پرداخت دیه چقدر است؟

• یک سال قمری در جنایت عمدی
• دو سال قمری در جنایت شبه عمدی
• سه سال قمری در جنایت خطای محض

به طور کلی اگر فردی که مقصر است دارای بیمه باشد، این خسارت با توجه به سقف تعهدان بیمه‌گر قابل پرداخت است. اما اگر برای تمدید بیمه‌نامه اقدام نکرده باشید، تمام دیه فرد بر عهده خودتان است و باید هزینه سنگینی را بپردازید. در حال حاضر میزان دیه در ماه‌های حرام یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و در ماه‌های عادی ۹۰۰ میلیون تومان است.